Doğum Kontrol Yöntemleri

Prezervatifler, rahim içi araçlar (spiral) ve doğum kontrol hapları gibi en popüler yöntemlerden ile hamileliği önlemek mümkündür.

Hangi yöntemin doğru olduğuna karar vermek zor olabilir çünkü maliyetler, gelecekteki hamilelik planları, yan etkiler gibi dikkate alınması gereken pek çok konu vardır.

Etkinlik?

Doğum kontrol yöntemleri, etkinliklerine göre büyük ölçüde değişir. Doğum kontrol yöntemleri, yanlış kullanım ve ilacın, cihazın veya yöntemin kendisinin başarısız olması gibi bir dizi nedenden dolayı başarısız olabilir.

Rahim içi cihazlar (RİA) ve implant gibi belirli doğum kontrol yöntemleri en düşük başarısızlık (gebelik) riskine sahiptir. Çünkü doğru şekilde kullanılması kolaydır. Bu yöntemlerde "unutmak" diye bir sorun yaşanmaz.

Genel olarak, cinsel ilişki sırasında kullanılmak üzere tasarlanmış doğum kontrol yöntemleri (örn. Kondom, diyafram) genellikle diğer doğum kontrol yöntemlerinden (örn. RİA, doğum kontrol hapı) daha az etkilidir.

Doğum kontrolünü kullanmayı unutursanız veya yönteminiz başarısız olursa, seks yaptıktan sonra beş güne kadar hamile kalma riskinizi azaltma şansınız vardır. Buna ertesi gün hapı veya acil kontrasepsiyon denir.

Doğum kontrol yöntemini seçmek

Çok seçenek olması nedeniyle hangi doğum kontrol yönteminin en iyisi olduğuna karar vermek zor olabilir. En iyi yöntem, tutarlı bir şekilde kullanacağınız, siz ve eşiniz için kabul edilebilir olan ve rahatsız edici yan etkilere neden olmayan yöntemdir. Dikkate alınacak diğer faktörler şunları içerir:

• Yöntem ne kadar etkili?

• Uygun mu? Kullanmayı hatırlamam gerekiyor mu? Eğer öyleyse, onu kullanmayı hatırlayacak mıyım?

• Her gün kullanmam / almam gerekiyor mu?

• Bu yöntem tersine çevrilebilir mi? Bıraktıktan hemen sonra hamile kalabilir miyim?

• Bu yöntem daha çok veya daha az kanamama neden olur mu?

• Yan etkiler veya olası komplikasyonlar var mı?

• Bu yöntem uygun maliyetli mi?

• Bu yöntem cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlıyor mu?

• Bu yönteme ulaşmak için her seferinde doktorumu görmeli miyim?

Rahim ici araçlar

Rahim ici ara (spiral) ülkemizde en çok kullanılan doğum kontrol yöntemlerindendir.

Bakırlı (copper) veya halk arasında ilaçlı olarak bilinen levonorgesterol (Mirena) salınımı yapan tipleri vardır.

Bakırlı spiraller yaklaşık 10 yıllık kullanım ömrüne sahipken ilaçlı spiralde bu süre 5 yıldır.

Bakırlı spiral bazen adet şiddetinin artmasına ve kramp şeklinde ağrılara sebep olabilir. Mirena ise başlarda kanama düzensizliği yapsada uzun süreli kullanımda kanama miktarını azaltıp tamamen kesilmesine sebep olabilir.

Doğum kontrol implantları

Bu cihazlar vücuda takıldıktan sonra hormon salınımı yaparak gebelik oluşumunu önler. Oldukça etkin doğum kontrol yöntemleridir. Etkisi takıldıktan sonra 24 saat içinde başlar. En sık yan etkisi kanama düzensizlikleridir. Çıkartıldıktan sonra doğurganlığın geri dönmesi uzun sürmez.

Doğum Kontrol İğneleri

Aylık veya 3 ayda bir uygulanan formları mevcuttur. Aylık iğne östrojen ve progestron içerirken, 3 aylık iğnede sadece progesteron mevcuttur. Uzun süreli korunma için etkin ajanlardır.

Özellikle 3 aylık iğnede görülen en sık yan etki düzensiz ve uzamış adet kanamalarıdır. Bazı hastalarda ise enjeksiyon sonrası 1 yılı bulabilen adet görmemeye sebep olabilir. Yumurtlama ve adetler genellikle son enjeksiyondan sonra 6 ay içinde normale döner. Bu nedenle 3 aylık iğne erken dönemde gebelik planlayan hastalar için uygun olmayabilir.

Doğum kontrol hapları

Doğru şekilde alındığında doğum kontrol hapları oldukça etkilidir. Genel olarak, bir hapı unutursanız, mümkün olan en kısa sürede almalısınız. İki veya daha fazla hapı unutursanız günde bir hap almaya devam edin ve yedi gün boyunca başka bir doğum kontrol yöntemi (örn. Prezervatif) kullanın. İki veya daha fazla hapı kaçırırsanız, ertesi sabah (acil kontrasepsiyon) hapını da almayı düşünmelisiniz.

Yan etkiler - Hapın yan etkileri şunları içerir:

● Mide bulantısı, göğüs hassasiyeti, şişkinlik ve genellikle iki ila üç ay sonra düzelen ruh hali değişiklikleri.

● Düzensiz vajinal lekelenme veya kanama. Bu, özellikle ilk birkaç ayda yaygındır. Bir hapı unutmak da düzensiz kanamaya neden olabilir.

Yalnızca progestin içeren haplar - Geleneksel doğum kontrol haplarının aksine, mini hap olarak da adlandırılan yalnızca progestin içeren hap östrojen içermez. Kadınlık hormonu olan progesterona benzer bir hormon olan progestin içerir. Bu tür hap, östrojen alamayan veya almaması gereken kadınlar için faydalıdır. Sadece progestin içeren haplar, her gün aynı saatte alınırlarsa etkilidir. Bununla birlikte, yalnızca progestin içeren hapı almada üç saatten fazla gecikmeniz durumunda daha az etkili hale gelir ve bu durumda acil kontraseptifler düşünülebilir.

Cilt yamaları

Doğum kontrol cilt bantları, doğum kontrol haplarına benzer şekilde östrojen ve progestin olmak üzere iki hormon içerir. Yama, doğum kontrol hapları kadar etkilidir ve her gün almanıza gerek olmadığı için bazı kadınlar tarafından tercih edilebilir. Yamanın riskleri ve yan etkileri, bir doğum kontrol hapına benzer, ancak kanda pıhtılaşma riski biraz daha yüksek olabilir.

Bariyer yöntemleri

Bariyer kontraseptifler spermin rahme girmesini engeller. Bariyer kontraseptifler arasında prezervatif, diyafram ve servikal başlık bulunur. Erkek prezervatifi penisin üzerine yerleştirilen ince, esnek bir kılıftır. Etkili olması için, prezervatif kullanan erkeklerin kullanım talimatlarına dikkatle uymaları gerekir. Başka bir doğum kontrol yöntemi (örneğin haplar) kullananlar cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanma riskini azaltmak için de prezervatif kullanır.

Kalıcı doğum kontrol yöntemleri

Hamile kalmanızı veya çocuk sahibi olmanızı kalıcı olarak engelleyen bir prosedürdür. Tüp ligasyonu (kadınlar için) ve vazektomi (erkekler için) en yaygın iki kalıcı doğum kontrol prosedürüdür. Bu prosedürler kalıcıdır ve yalnızca bir sağlık hizmeti sağlayıcısıyla mevcut tüm seçenekleri tartıştıktan sonra ve hamileliği kalıcı olarak önlemek istediğinizden eminseniz değerlendirilmelidir.

Tüp ligasyonu - Tüp ligasyonu, hamileliği önlemek için fallop tüplerini cerrahi olarak kesen, tıkayan veya kapatan kadınlara yönelik bir prosedürdür. İşlem genellikle bir ameliyathanede günübirlik ameliyat olarak yapılır. Yakın zamanda bebek doğuran kadınlar, eve gitmeden önce tüp ligasyonu geçirebilir.

Vazektomi - Vazektomi, erkekler için testislerden sperm taşıyan tüpler olan vas deferens'i kesen veya bloke eden bir prosedürdür. Lokal anestezi altında bir doktor muayenehanesinde yapılabilen güvenli, oldukça etkili bir işlemdir. Vazektomiyi takiben, test menide sperm olmadığını doğrulayana kadar yaklaşık üç ay boyunca başka bir doğum kontrol yöntemi (örn. Prezervatif) kullanmalısınız.

Acil doğum kontrolü

Acil kontrasepsiyon, hamileliği önlemek için korunmasız cinsel ilişkiden sonra ilaç kullanımınıdır. Acil kontrasepsiyon türleri, rahim içi araç (RİA) veya hapları içerir. Doğum kontrol hapınızı almayı unutursanız, cinsel ilişki sırasında bir prezervatif yırtılırsa veya başka nedenlerle (cinsel saldırı mağdurları dahil) korunmasız cinsel ilişkiye girerseniz, acil kontrasepsiyonu kullanabilirsiniz. Acil kontrasepsiyon olarak kullanılmak üzere bir RİA yerleştirilebilir ve bu yöntem hamileliği önlemede haplardan çok daha etkilidir. Acil kontrasepsiyon için en iyi seçimdir ve bunu devam eden doğum kontrol yönteminiz olarak kullanmaya devam edebilirsiniz. Diğer seçenekler hormonal (örneğin, reçetesiz satılan Plan B One-Step) veya hormonal olmayan (örneğin Ella) ertesi gün haplarıdır.

Başka sorularınız varsa, randevu almak için bu bağlantıyı tıklayın.

Bu bilgiler sadece eğitim amaçlıdır ve doktorunuzun veya diğer sağlık uzmanınızın tavsiyelerinin yerini alması amaçlanmamıştır. Sorularınızı veya endişelerinizi doktorunuzla görüşmenizi öneririz.