İnfertilite (Kısırlık) Sebepleri
- Doç. Dr. Yetkin Karasu
- 8 Eyl 2020
- 4 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 12 Eyl 2020

Kısırlık, bir çiftin düzenli olarak korunmasız seks yapmalarına rağmen hamile kalamaması (gebe kalamaması) durumudur.
Yaklaşık 7 çiftten 1'i hamile kalmakta güçlük çekebilir.
Çiftlerin yaklaşık% 84'ü, düzenli olarak korunmasız seks yapıyorlarsa (her 2 veya 3 günde bir) bir yıl içinde doğal olarak hamile kalacaktır.
3 yıldan fazla bir süredir gebe kalmaya çalışan çiftler için, gelecek yıl içinde doğal yollarla hamile kalma olasılığı 4'te 1 veya daha azdır.
Bazı insanlar hızla hamile kalır, ancak diğerleri için daha uzun sürebilir. Bir yıl uğraştıktan sonra hamile kalmadıysanız, bir doktora başvurmak doğru olur.
35 yaş ve üstü kadınlar ve doğurganlık sorunları olabileceğinin farkında olan herkes, hekimlerini daha erken görmelidir.
2 tür kısırlık vardır:
birincil kısırlık - geçmişte hiç çocuk sahibi olmamış birinin gebe kalmada güçlük çektiği durumlar
ikincil kısırlık - bir kişinin geçmişte 1 veya daha fazla hamilelik geçirdiği, ancak tekrar hamile kalmakta güçlük çektiği durumlarda
Kısırlığın tedavisi
Doğurganlık tedavileri şunları içerir:
düzenli yumurtlama sorunu için tedavi
endometriozis tedavisi, fallop tüplerinin onarımı veya rahim veya karın boşluğu içindeki yapışıklıkların (adezyonların) giderilmesi gibi cerrahi prosedürler
intrauterin tohumlama (IUI) veya IVF (üp bebek) tedavileri
Kısırlığa ne sebep olur?
Kısırlığın birçok olası nedeni vardır ve doğurganlık sorunları her iki partneri de etkileyebilir. Ancak vakaların dörtte birinde nedeni belirlemek mümkün değildir.
Kısırlığın yaygın nedenleri şunları içerir:
düzenli yumurtlama eksikliği (bir yumurtanın aylık salınımı)
kalitesiz sperm
tıkalı veya hasar görmüş fallop tüpleri
endometriozis (çikolata kisti)
Risk faktörleri
Doğurganlığı etkileyebilecek birkaç faktör de vardır. Bunlar şunları içerir:
yaş - doğurganlık yaşla birlikte düşer
kilo - aşırı kilolu veya obez olmak (BMI 30 veya üzerinde) doğurganlığı azaltır; kadınlarda aşırı kilolu veya aşırı derecede zayıf olmak yumurtlamayı etkileyebilir
cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) - klamidya dahil olmak üzere birkaç STI doğurganlığı etkileyebilir
sigara içmek - sigara içmek (pasif içicilik dahil) gebe kalma şansınızı etkiler ve meni kalitesini düşürebilir
alkol - en güvenli yaklaşım, bebeğinize yönelik riskleri minimumda tutmak için hiç alkol almamaktır. Çok fazla alkol içmek sperm kalitesini de etkileyebilir
çevresel faktörler - belirli pestisitlere, çözücülere ve metallere maruz kalmanın, özellikle erkeklerde doğurganlığı etkilediği gösterilmiştir.
stres - partnerinizle olan ilişkinizi etkileyebilir ve cinsel dürtü kaybına neden olabilir; şiddetli vakalarda, stres yumurtlamayı ve sperm üretimini de etkileyebilir
Çay, kahve ve kola gibi kafeinli içeceklerin doğurganlık problemleriyle ilişkili olduğuna dair hiçbir kanıt yoktur. Ancak yüksek şeker içeren içecekler obeziteye ve doğurganlık problemlerine sebep olabilir.
Kadınlarda Kısırlık
Kısırlık genellikle yumurtlama ile ilgili problemlerden (yumurtalıklardan bir yumurtanın aylık olarak salınması) kaynaklanır.
Bazı problemler bir yumurtanın serbest kalmasını tamamen durdururken, diğerleri bir yumurtanın bazı döngülerde salınmasını engellerken bazılarında engellemez.
Yumurtlama sorunları şunların bir sonucu olabilir:
polikistik over sendromu (PCOS)
tiroid problemleri - hem aşırı aktif tiroid bezi hem de yetersiz tiroid bezi yumurtlamayı önleyebilir
erken yumurtalık yetmezliği - yumurtalıkların 40 yaşından önce çalışmayı bıraktığı durumlarda
Cerrahi hasar
Pelvik cerrahi, yumurtalıkları rahme bağlayan fallop tüplerine zarar verebilir ve yaralayabilir.
Rahim ağzı ameliyatı da bazen yara izine neden olabilir veya rahim boynunu (serviks) kısaltabilir.
Servikal mukus sorunları
Yumurtlarken, rahim ağzınızdaki mukus incelir, böylece sperm daha kolay yüzebilir. Mukusta bir sorun varsa, gebe kalmayı zorlaştırabilir.
Miyomlar
Rahim içinde veya çevresinde miyom adı verilen kanserli olmayan urlar doğurganlığı etkileyebilir. Bazı durumlarda, döllenmiş bir yumurtanın rahme yapışmasını önleyebilir veya bir fallop tüpünü tıkayabilirler.
Endometriozis
Endometriozis, yumurtalıklar gibi başka yerlerde rahim içi zarının (endometriyum) küçük parçalarının büyümeye başladığı bir durumdur. Bu yumurtalıklara veya fallop tüplerine zarar verebilir ve doğurganlık sorunlarına neden olabilir.
Pelvik inflamatuar hastalık
Pelvik inflamatuar hastalık (PID), rahim, fallop tüpleri ve yumurtalıkları içeren üst kadın genital yolunun enfeksiyonudur. Genellikle cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondan (STI) kaynaklanır. PID, fallop tüplerine zarar verebilir ve yaralayabilir, bu da bir yumurtanın rahme girmesini neredeyse imkansız hale getirir.
Sterilizasyon (Tüplerin bağlanması)
Bazı kadınlar, artık çocuk sahibi olmak istemiyorlarsa kısırlaştırılmayı tercih ediyor. Sterilizasyon, yumurtanın rahme gitmesini imkansız kılmak için fallop tüplerinin bloke edilmesini içerir. Nadiren tersine çevrilebilir, düzeltildikten sonra bile gebe kalmak güç olabilir.
İlaçlar
Bazı ilaç ve ilaç türlerinin yan etkileri doğurganlığınızı etkileyebilir. Bunlar şunları içerir:
ağrı kesiciler -ibuprofen ve aspirin gibi ağrı kesicilerin uzun süreli kullanımı gebe kalmayı zorlaştırabilir.
kemoterapi - kemoterapi için kullanılan ilaçlar bazen yumurtalık yetmezliğine neden olabilir, bu da yumurtalıklarınızın artık düzgün çalışamayacağı anlamına gelir
nöroleptik ilaçlar - genellikle psikozu tedavi etmek için kullanılan antipsikotik ilaçlar bazen adetlerin atlanmasına veya kısırlığa neden olabilir.
spironolakton (aldactone gibi) - sıvı tutulmasını (ödem) tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Spironolakton almayı bıraktıktan yaklaşık 2 ay sonra doğurganlık problemi düzelir
esrar ve kokain gibi yasadışı uyuşturucular doğurganlığı ciddi şekilde etkileyebilir ve yumurtlamayı zorlaştırabilir.
Erkeklerde kısırlık
Sperm ve meni

Erkeklerde kısırlığın yaygın bir nedeni, seks sırasında boşaltılan spermin kalitesiz olmasıdır. Anormal spermin olası nedenleri şunlardır:
sperm eksikliği - sperm sayınız çok düşük olabilir veya hiç sperminiz olmayabilir
düzgün hareket etmeyen sperm - bu, spermin yumurtaya doğru yüzmesini zorlaştırır
anormal sperm - sperm bazen anormal şekilli olabilir ve bir yumurtayı dölleyemez
Çoğu anormal meni vakası açıklanamaz.
Testisler
Testisler sperm üretir ve depolar. Hasar görürlerse, meninizin kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.
Bu, aşağıdakilerin bir sonucu olabilir:
testislerinizin enfeksiyonu
testis kanseri
testis cerrahisi
doğduğunuz testislerinizle ilgili bir problem (doğuştan bir kusur)
testislerden biri veya her ikisi de skrotuma (testislerinizi içeren gevşek deri kesesi (inmemiş testisler)) inmediğinde
testislerinizin yaralanması
sterilizasyon (Bazı erkekler, çocuk veya daha fazla çocuk istemiyorlarsa vazektomi yapmayı seçerler)
Boşalma bozuklukları
Bazı erkekler, cinsel ilişki sırasında meni salmalarını zorlaştırabilen boşalma sorunları yaşarlar (boşalma).
Hipogonadizm
Hipogonadizm, sperm yapımında rol oynayan erkek cinsiyet hormonu olan anormal derecede düşük testosteron seviyesidir. Tümör, yasadışı uyuşturucu kullanımı veya Klinefelter sendromu (fazladan bir dişi kromozomu içeren nadir bir sendrom) hipogonadizme sebep olabilir.
İlaçlar
Bazı ilaç türleri bazen kısırlık sorunlarına neden olabilir. Bunlar şunları içerir
sülfasalazin - Crohn hastalığı ve romatoid artrit gibi durumları tedavi etmek için kullanılan bir anti-enflamatuar ilaç; sülfasalazin sperm sayısını azaltabilir, ancak etkileri geçicidir ve almayı bıraktığınızda sperm sayınız normale döner.
anabolik steroidler - genellikle yasadışı olarak kas gelişimi ve atletik performansı artırmak için kullanılır; anabolik steroidlerin uzun süreli kötüye kullanımı sperm sayısını ve sperm hareketliliğini azaltabilir
kemoterapi - kemoterapide kullanılan ilaçlar bazen sperm üretimini ciddi şekilde azaltabilir
bitkisel ilaçlar - Çin bitkisi Tripterygium wilfordii'nin kök özleri gibi bazı bitkisel ilaçlar, sperm üretimini etkileyebilir veya testislerinizin boyutunu azaltabilir
esrar ve kokain gibi yasadışı uyuşturucular da meni kalitesini etkileyebilir.
Açıklanamayan kısırlık
Açıklanamayan kısırlık, 4 kısırlık vakasından 1'ini oluşturmaktadır. Bu, her iki partnerde de hiçbir nedenin belirlenemediği zamandır.
Doğurganlık sorunlarınız için bir neden bulunamadıysa, sonraki adımlar hakkında doktorunuzla konuşun.
Bu bilgiler sadece eğitim amaçlıdır ve doktorunuzun veya diğer sağlık uzmanınızın tavsiyelerinin yerini alması amaçlanmamıştır. Sorularınızı veya endişelerinizi doktorunuzla görüşmenizi öneririz.
Kommentare